Türkiye’nin kırsal ve çevre odaklı sektörleri, yapay zeka teknolojileriyle yeniden şekilleniyor. PilenPak Ambalaj San ve Tic. AŞ’de Proje, Yardımcı İşletmeler ve Enerji Müdürü Burak Yaka, yapay zekanın bu sektörlerde yaratabileceği devrim niteliğindeki verim artışlarını değerlendirdi.
Verimlilik Krizi ve Çözüm Önerileri
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 verilerine göre, tarım sektöründe verim kaybı %25’e, hayvancılıkta üretim düşüşü %18’e ulaştı. Arıcılıkta bal üretimi %15 azalırken, balıkçılıkta stoklarda %10’luk bir düşüş gözlemlendi. Burak Yaka, iklim değişikliği, teknolojik yetersizlikler ve eğitim eksikliklerinden kaynaklanan bu verimlilik krizine yapay zekanın köklü çözümler sunabileceğini belirtti.
Arıcılıkta Büyük Potansiyel: %35 Verim Artışı
Yaka, arıcılıkta yapay zekanın kovan izleme sistemleriyle koloni sağlığını analiz ederek bal üretimini artırabileceğini vurguladı. YZ destekli sensörler sayesinde arıların davranışları ve çevresel koşullar takip edilerek, arıcılıkta verim %35’e kadar yükseltilebilir. Bu teknoloji, üretimi artırmanın yanı sıra ekolojik dengeyi de korur.
Tarımda Teknolojik Dönüşüm: %40 Verim Artışı
Tarım sektöründe drone’lar, uydu görüntüleri ve yapay zeka algoritmaları, toprağın nem seviyesini, bitki sağlığını ve verim tahminlerini optimize ederek büyük bir dönüşüm yaratıyor. 2024’te pilot projelerde %20 artış gösteren tarım verimliliği, yapay zekanın sulama ve gübreleme süreçlerini optimize etmesiyle %40’a çıkarılabilir.
Hayvancılıkta YZ ile %30 Verim Artışı
Hayvancılıkta yapay zeka, hayvanların sağlık durumunu izleyerek hastalıkları erken tespit edebilir ve yem verimliliğini artırabilir. YZ ile donatılmış kameralar ve sensörler, hayvanların hareketlerini analiz ederek verimi %30’a kadar yükseltebilir. Bu gelişme, sürdürülebilir hayvancılık için kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Balıkçılık ve Avcılıkta Sürdürülebilirlik: %25 Verim Artışı
Balıkçılıkta yapay zeka, denizdeki balık stoklarını analiz ederek sürdürülebilir avcılık stratejileri geliştirebilir. Yaka, YZ'nin balık popülasyonlarını izleyerek avcılıkta %25 verim artışı sağlayabileceğini ve ekosistemi koruyarak balıkçılığın geleceğini güvence altına alacağını belirtti.
Ekoloji için Yeni Ufuklar: Çevre Koruma ve YZ
Ekoloji alanında yapay zeka, orman yangınlarını tahmin etme, hava kirliliğini izleme ve biyolojik çeşitliliği koruma konularında büyük bir potansiyel taşıyor. Yapay zeka, çevresel verileri analiz ederek ekosistemi koruyabilir ve uzun vadede tüm sektörlerin sürdürülebilirliğini destekler.
Ekonomik Katkılar ve Gelecek Öngörüleri
Yaka, yapay zekanın tarım ve çevre sektörlerine sağlayabileceği ekonomik katkıyı vurguladı. Türkiye, yapay zeka teknolojilerine yatırım yaparak yıllık 15 milyar TL’lik ek katma değer yaratabilir. Ancak bu dönüşüm için eğitim, altyapı ve iş birliği şart.
Yapay zekanın tarım ve çevre sektörlerinde yarattığı bu fırsatlar, hem üreticiler hem de ülke ekonomisi için bir dönüm noktası olabilir. Bu teknolojilerle Türkiye’nin geleceği daha sürdürülebilir ve verimli olabilir.
Nizamettin Okutan
