Akne, kıl köklerinin yağ ve ölü deri hücreleriyle tıkanması sonucu ortaya çıkan bir cilt rahatsızlığıdır. Beyaz nokta, siyah nokta veya sivilcelere neden olur. Akne, her yaştan insanı etkilemesine rağmen en çok gençler arasında yaygındır. Sıcak havaların gelmesi ile birlikte cilt yağlanması, siyah nokta ve sivilcelerde de artış görülebilmektedir.
Etkili sivilce tedavileri mevcuttur ancak sivilce kalıcı olabilir. Sivilce tedavisi konusunda halk arasında yaygın olarak doğru zannedilen bilgilerin çoğu yanlıştır ve bu, tedaviyi güçleştiren en önemli sıkıntılardan biridir. Memorial Antalya Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Ali Rıza Başaran, Akne tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Erken çocukluk döneminde de görülebilir
Ergenlik sivilcesi olarak da bilinen akne, bir kıl keseciği ve yağ bezleri hastalığıdır. Çeşitli nedenlerle, yağ bezlerinin deriye açılan ağzının tıkanması, akne gelişiminin ilk basamağını oluşturur. Akne genellikle herkesi hayatının bir noktasında etkiler. En çok hormonal değişiklikler geçiren gençler ve genç yetişkinler arasında yaygındır. Sivilce bu dönemdeki gençlerin %85’inde az ya da çok, farklı oranlarda görülür.
Ancak sivilce yetişkinlik döneminde de ortaya çıkabilir. Yetişkin aknesi kadınlarda ve ailesinde sivilce öyküsü olanlarda daha fazla görülebilir. Ayrıca seyrek olarak anne sütünden geçen hormonların etkisiyle erken çocukluk döneminde de ortaya çıkabilir.
Sivilce belirtileri aşağıdaki gibidir;
- Beyaz noktalar (kapalı tıkalı gözenekler)
- Siyah noktalar (tıkanmış gözeneklerin açılması)
- Küçük kırmızı, hassas şişlikler (papüller)
- Uçlarında irin bulunan papüller olan sivilceler (püstüller)
- Deri altında büyük, katı, ağrılı topaklar (nodüller)
- Deri altında ağrılı, irin dolu topaklar (kistik lezyonlar)
Tedavi alınmazsa iz kalabilir
Ergenlik döneminin sona ermesiyle birlikte akne probleminin de sona ereceği; bu nedenle de tedavinin gereksiz olduğu düşüncesi ise doğru değildir. Bu dönemde yeterli ve etkili bir tedavi uygulanmazsa hem deride fiziksel olarak iz kalır hem de kişisel görünüm ile ilgili olarak endişeler artacağından hasta ruhsal olarak etkilenir. Kozmetik ürünler, cildi temizleyerek ve nemlendirerek akne tedavisine destek olurlar ancak başlı başına kozmetik ürünler ile akneyi tedavi etmek mümkün değildir. Bu nedenle akne tedavisi için dermatoloji uzmanından yardım alınmalıdır.
Akne tedavisi uzun süreli olmalıdır
Akne tedavisi hastalığın şiddeti ve hastanın tedaviye uyumu gibi faktörler göz önünde bulundurularak oluşturulur. Akne ilaçları topikal (dıştan sürerek) veya sistemik (ağızdan alarak) yolla uygulanabilir. Herhangi bir tedavinin başarısını değerlendirmek için 6-8 hafta gerekir. Çoğunlukla hastalık kontrol altına alındıktan sonra da bazı topikal ilaçlar kullanılmaya devam edilebilir. Ayrıca aknenin yenilen yiyeceklerle bir ilişkisi görülmemiştir. Ancak kişisel gözlem olarak herhangi bir gıda ile aknede şiddetlenme gözlenmişse o gıdanın tüketimi azaltılabilir.
Akne oluşmaması için bunlara dikkat edin
Yaz mevsiminin gelmesiyle sıcak havalar terlemeye, yağ üretiminin artmasına ve gözeneklerin tıkanmasına yol açabilir. Bunların hepsi sivilceyi daha da kötüleştirebilir. Ancak cilt bakımı rutininizde sadece birkaç değişiklik yaz boyunca bu sivilceleri kontrol etmenize yardımcı olabilir.
- Cilt gereğinden sık ve sert temizleyicilerle ve sert sürtme hareketleriyle temizlenirse akne şiddetlenebilir. Günde 2 kez yumuşak temizleyici ile temizlemek yeterlidir.
- Akne tedavisi esnasında anti bakteriyel veya akne ilacı içeren temizleyiciler tercih edilmemelidir.
- Yoğun yağlı kremler, kapatıcılar, sıkıştırılmış pudralar sivilce oluşumunu artırır. Cildinizi temizledikten sonra uygulamak için yağsız bir nemlendirici seçin.
- Akneler sıkılmamalıdır, bu durum aknenin yayılmasına veya kalıcı olmasına neden olabilir.
- Spor kasklarından, şapka, dar kıyafetlerden veya sırt çantalarından kaynaklanan basınç akneye sebep olabilir. Bu gibi aksesuar ve kıyafetler giyilirken dikkat edilmeli, cildin hava almasına özen gösterilmelidir.
- Hava kirliliği ve belirli hava koşulları, özellikle yüksek nem akneye sebep olabilir. Böyle durumlarda cilt bakımına ve temizliğine daha çok özen göstermek gerekmektedir.
- Stres akneye neden olur. Stresi azaltacak önlemler fayda sağlayabilir.
- Egzersiz yaptıktan veya terledikten sonra cildinizi yıkayın.
- Gün sonunda veya yatmadan önce makyajınızı çıkarın.
- Cildinizde yara izlerinin oluşmasını önlemek için cildinizin doğal olarak iyileşmesine izin verin.
