Yaşlılık döneminde beslenme

 

 

 

 

 

 

 

Kadir Sinici

 

Uzm. Dyt. Sıla Yeniçeri, yaşlılık döneminde beslenme hakkında gazetemize açıklamalarda bulundu.

 

İnsan vücudunun yapı ve fonksiyonlarında meydana gelen değişiklikler, organların işlevinin azalması yaşlılık olarak tanımlandığı  kademeli olarak ilerleyen bir süreç olduğunu belirten Yeniçeri; “Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ ne göre 45-59 yaş arası orta yaş, 60-74 yaş arası yaşlılık, 75-89 yaş arası ileri yaşlılık olarak sınıflandırılmıştır. Yaşlanan bireylerin dışardan gelen uyaranlara karşı vücudunun dengesini koruması zorlaşmaktadır. Meydana gelen fizyolojik değişikler; nörolojik problemler, bağışıklık düşüşü, tat-koku kaybı, işitme ve görme fonksiyonlarında azalma, kemik metabolizma hastalıkları, kardiyovasküler hastalıklar vb. olarak karşımıza çıkmaktadır.Ayrıca 65 yaşından sonra, bağırsak bakteri çeşitliliği azalır, kişi yaşam tarzı değişikliklerine, antibiyotikler gibi ilaç tedavilerine ve hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelir. Bu süreçte bireylerin karın bölgesinde yağ oranı artışı, genel olarak da yağsız kütlede düşüş görülür bu yüzden yağ oranı artışı takip edilmeli ve önlemler alınmalıdır.

Yetersiz beslenme ve fiziksel hareketsizlik, yaşlı bireylerde sarkopeni (yaşlanmaya bağlı kas erimesi) nedenidir. Sarkopeni, yaşlı bireylerde çok sık görülen bir geriatrik sendromdur. Obezite tanısı varlığında sarkopeni riski artmaktadır ve obez bireylerde tanı koymak zorlaşmaktadır.Mutlaka beslenme ve egzersizle desteklenmesi gereken bir süreçtir. Özellikle D vitamini ve Omega-3 takviyesine beslenme planında yer verilmelidir. Omega-3; balık, semiz otu, keten tohumu, ceviz gibi besinlerle desteklenmelidir.Bilişsel işlevi artırmada Omega-3 ün rolü büyüktür.

Yaşlılık döneminde en ideal beslenme tarzı Akdeniz tipi beslenme modeli dir. Akdeniz tipi beslenme modeli sebzeye her öğünde yer verilen, meyvenin günde 1-2 porsiyon tüketildiği, haftanın 2 günü balık ve deniz ürünleriyle desteklenen, her öğünde tam tahılların bulunduğu, şeker ve kırmızı etin sınırlandığı, her öğün zeytin yağının kullanıldığı bir diyet planıdır.Fonksiyonel gıdalardan elma, üzüm, kırmızı meyveler, brokoli, Brüksel lahanası, ıspanak, somon, baklagiller, limon, badem, ceviz, fındık, soğan, sarımsak gibi antioksidan besinlere yer verilmelidir.Triptofan amin asidi içeren yumurta, balık, süt ürünleri, baklagiller ve et gibi besinler kas sağlığı için beslenmeye eklenmelidir.

Yaşlılık döneminde beslenme için genel öneriler;

Besin çeşitliliği sağlanmalıdır.

Günde en az üç öğün beslenilmelidir.

İdeal vücut ağırlığı ve kas gücü korunmalıdır.

Besinler doğru hazırlanmalı, pişirilmeli ve saklanmalıdır.

Sebze ve meyveler bol ve çeşitli tüketilmelidir.

Doymuş yağ tüketimi azaltılmalıdır.

Su ve diğer sıvılar yeterli miktarda tüketilmelidir.

Lifli gıdaların tüketimi artırılmalıdır.

Tuz ve sodyum tüketimi azaltılmalıdır.

Şeker tüketimi azaltılmalıdır.” Dedi.