Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 yılı Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerine göre, Türkiye ekonomisi yüzde 3,2 oranında büyüdü. Üretim yöntemiyle hesaplanan yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100) bir önceki yıla göre artış gösterirken, cari fiyatlarla toplam GSYH 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL olarak kaydedildi.
Kişi Başına Düşen Gelir 15 Bin 463 Dolar Oldu
2024 yılında kişi başına düşen GSYH, cari fiyatlarla 507 bin 615 TL olurken, ABD doları bazında ise 15 bin 463 olarak hesaplandı. Bu rakamlar, Türkiye ekonomisinde büyümenin devam ettiğini ancak kur dalgalanmalarının ve enflasyonun etkisinin sürdüğünü gösteriyor. Kişi başına düşen gelirdeki artış, ekonomik büyümenin vatandaşlara yansımasını değerlendirme açısından önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor.
İnşaat ve Finans Sektörleri Öne Çıktı
Sektörel bazda incelendiğinde, 2024 yılında en fazla büyüme inşaat sektöründe yaşandı. İnşaat sektörü toplam katma değeri yüzde 9,3 artarken, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 7,7, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 4,9 büyüdü. Tarım sektörü yüzde 3,9, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 3,4, hizmetler yüzde 3,1, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,4 ve sanayi sektörü yüzde 0,5 büyüme kaydetti. Bu veriler, inşaat ve finans sektörlerinin ekonomik büyümeye en büyük katkıyı sağladığını ortaya koyuyor.
Son Çeyrekte Büyüme Yüzde 3,0 Oldu
2024 yılının dördüncü çeyreğinde Türkiye ekonomisi zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 3,0 büyüme gösterdi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre çeyreklik büyüme oranı yüzde 1,7 olurken, takvim etkisinden arındırılmış yıllık büyüme yüzde 3,1 olarak gerçekleşti. Dördüncü çeyrekte GSYH cari fiyatlarla 12 trilyon 704 milyar 50 milyon TL olarak hesaplandı. ABD doları bazında ise 369 milyar 368 milyon dolara ulaştı.
İhracat Azalırken İthalat Arttı
2024 yılında mal ve hizmet ihracatı yüzde 0,9 artış gösterirken, ithalat yüzde 4,1 oranında azaldı. Ancak yılın son çeyreğinde ihracatta düşüş yaşandı. Dördüncü çeyrekte ihracat yüzde 2,0 azalırken, ithalat yüzde 1,6 arttı. Bu durum, dış ticarette dalgalanmaların yaşandığını ve küresel ekonomik koşulların Türkiye’nin dış ticaretine etkisini sürdürdüğünü gösteriyor.
İşgücü Ödemeleri Yüzde 90 Arttı
2024 yılında işgücü ödemeleri yüzde 90 oranında artış gösterirken, net işletme artığı ve karma gelir yüzde 46,5 yükseldi. Dördüncü çeyrekte ise işgücü ödemelerindeki yıllık artış yüzde 75,4 olarak gerçekleşirken, net işletme artığı ve karma gelir yüzde 35,9 arttı. İşgücü ödemelerinin toplam gayrisafi katma değer içindeki payı yüzde 32,5’ten yüzde 37,9’a yükselirken, net işletme artığı ve karma gelir payı yüzde 47,0’den yüzde 42,2’ye geriledi. Bu veriler, çalışanların toplam gelirden aldığı payın arttığını ancak işletmelerin kârlılığında görece bir azalma yaşandığını ortaya koyuyor.
Türkiye ekonomisi, 2024 yılında iç talep, inşaat ve finans sektörlerindeki hareketlilik sayesinde büyümeye devam ederken, ihracattaki düşüş ve ithalattaki artış dış ticaret dengesinde olumsuz sinyaller verdi. 2025 yılı ekonomik performansında enflasyon, döviz kuru ve küresel piyasalardaki gelişmeler belirleyici olacak.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
