Kırklareli’nin coğrafi işaretli ürünü Hardaliye, bağ bozumu döneminde üzümlerin olgunlaşmasıyla birlikte ortaya çıkan köklü bir gelenektir. Eylül, Ekim ve Kasım aylarında toplanan Papazkarası, Pamit, Cardinal, Alphonse, Cabarnet, Merlot, Cinsaut, Şiraz ve Öküzgözü gibi üzümler, bu özel içeceğin en önemli hammaddesini oluşturur. Doğal yöntemlerle hazırlanan Hardaliye, yöre halkının asırlardır sürdürdüğü kültürel miraslardan biridir.
Hardaliye Yapımında Geleneksel Fıçılar
Üzümler toplandıktan sonra yıkanır, salkımından ayrılır ve ezilir. Meşe ağacından yapılmış, alt kısmında musluğu bulunan özel fıçılara bir kat üzüm, bir kat siyah hardal tohumu ve benzoik asit eklenir. Oran olarak 1 kilogram üzüm için 2 gram siyah hardal tohumu ve 1 gram benzoik asit kullanılır. Siyah hardal tohumu, sadece içeceğe adını vermekle kalmaz, aynı zamanda şaraplaşmayı önleyen doğal bir koruyucu görevi görür.
Doğal Fermantasyon Süreci
Fıçılara doldurulan üzümlerin arasına zaman zaman vişne yaprakları da eklenerek farklı bir aroma kazandırılır. Fermantasyon sürecinde fıçının kapağı hafif aralık bırakılır. Her gün musluktan alınan üzüm suyu üstten yeniden fıçıya dökülerek mayalanma desteklenir. Oda sıcaklığında 7 ila 10 gün arasında süren bu işlem, bazı durumlarda 20 güne kadar uzayabilir. Son aşamada şişelenen Hardaliye, taze olarak tüketilebildiği gibi soğukta muhafaza edildiğinde 3 yıla kadar saklanabilmektedir.
Atatürk’ün Beğendiği Milli İçecek
Hardaliye, Kırklareli tarihinde özel bir yere sahiptir. 20 Aralık 1930 tarihinde Kırklareli’ni ziyaret eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Hardaliye’yi tatmış ve çok beğenmiştir. Atatürk, Kırklareli halkına bu içeceğin milli bir içecek haline getirilmesini önermiştir. Bu olay, Hardaliye’nin Türkiye’nin kültürel zenginliklerinden biri olarak değer görmesine katkı sağlamıştır.
Sağlığa Katkılarıyla Öne Çıkıyor
Üzümden elde edilen Hardaliye, sadece lezzetiyle değil, besleyici değerleriyle de öne çıkmaktadır. Flavonoidler ve fitokimyasallar açısından oldukça zengin olan bu içecek, güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Flavonoidler, kanser hücrelerinin bölünmesini durdurarak hastalıklara karşı doğal bir savunma mekanizması oluşturur. Ayrıca kalp sağlığını korur, damar tıkanıklığını engeller ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
Kırklareli’nin Kültürel ve Ekonomik Değeri
Günümüzde coğrafi işaretli ürün olarak tescillenen Hardaliye, Kırklareli’nin hem kültürel hem de ekonomik simgelerinden biri haline gelmiştir. Yerel üreticilerin bağ bozumu döneminde geleneksel yöntemlerle hazırladığı Hardaliye, turizm açısından da kente değer katmaktadır. Sağlık açısından faydaları ve köklü geçmişiyle Hardaliye, Kırklareli’nin eşsiz mirasları arasında önemli bir yere sahiptir.
HACER ZORTUL
