Dr. Ahmet BEKÂROĞLU

 

 

 

HERKESE SELÂM OLSUN..

 

 

Gazetemizin Genel Yayın Yönetmeni Nizamettin Okutan Beyefendi'yi bürosunda Rumelikavak Spor Kulübümüzün Başkanı  Varol Aydın Bey'le beraber ziyaret ettik. Nizamettin Bey'in çay ikrami ettiği sohbet sırasında bendenize 'günlerin nasıl geçiyor?' diye sordu. Ben de 'bir gazete ve bir de internet sayfasına yazdığımı' söyleyince Nizamettin Bey, 'bizim gazeteye de yazsana' dedi. Kendisini çok severim, nasıl 'hayır' diyebilirdim ki? Yazayım, ancak yazılarım; noktası ve virgülüne dokunmadan yayınlansın' cevabını verdim. O da elbette deyince, sözleştik ve böylece karşınızdayım.

Yazıma başlangıç olduğu ve selâmlama anlamı da taşısın diye 'Herkese Selam Olsun' başlığını atmayı yeğledim. Başlık olarak günlük kullanımda da çokca yer verilen 'Herkese Merhaba' deyimini de yeğleyebilirdim. Aslında bir anlamda onu da kastediyorum. Çünkü her iki kullanım arasında çok da fark yok. 'Selam' kelimesi; 'barış' ve 'esenlik' gibi anlamlara gelen 'Silm' ve 'Selam' köklerinden türeyen bir kavramdır. Dinimizin adı olan 'İslam' kavramı da, aynı kökten türeyen 'barış ve esenliğin olduğu din' anlamında mastar bir kelimedir. 'Müslüman' kavramı ise; 'esenlik' ve 'barıştan' yana olan kişi anlamında olup aynı kökten türemiş ism-i fail bir kelimedir. Yüce Yaratıcı mesajı evrensel olan İslàm Dini'ne (Âl-i İmran Suresi, 19. âyet; Mâide Suresi, 3. âyet) daveti, 'barış' ve 'esenlik' anlamına gelen 'Silm' kavramını merkeze alarak gerçekleştirmektedir. Şöyle ki; 'Ey Îman edenler, hepiniz birden silme girin' (Bakara Suresi, 208. âyet). Yani Yüce Yaratıcı 'hepiniz birden huzurun, barışın/sulhun olduğu dine gelin' diye bu çağrıyı gerçekleştiriyor. 'Selam';  toplum içerisinde güvenin sağlanması için bir araç sözdür.  Herhangi birisine selam verdiğimiz zaman şunu demek istiyoruz; 'sana esenlik diliyorum, benden sana zarar gelmez, benim için endişelenme ve bunun için herhangi bir güvenlik tedbiri almana gerek yok'. Bunun ićin Yüce Yaratıcı Kur'an-ı Kerim'de 'Selam' konusunu gündeme getirerek birbirimize güven duyarak huzura erelim diye 'Selam' vermeyi bize görev olarak yüklüyor. Bu konudaki âyet şöyledir,

'Size selam verildiğinde daha güzeli ile cevap verin,  yahut/en azından aynı ile karşılık verin' (Nisâ Suresi, 86. âyet).

Âyetten de açıkça anlaşıldığı gibi verilen 'Selam' cümlesini güler yüzle, daha güzel bir ifade ve memnuniyet verici bir ses tonu ile karşıladığı hissini selám veren kişiye hissettirircesine almalıdır. Bu bakımdan bize 'Selàmun aleykum' 'Allah'ın Selàmı üzerine olsun/sana esenlik diliyorum/benden sana zarar gelmez' diyen kişiye ''Ve aleykumu's Selàm ve Rahmetullah', 'Allah'ın Selâmı ve Rahmeti senin de üzerine olsun' diyerek 'benden de sana zarar gelmez' dua cümlesi ile karşılık vermek gerekir. 'Esselàmu aleykum ve rahmetullahi' diye selám veren kişiye de 'Ve aleykumu's Selàm ve rahmetullahi ve berakâtüh' diyerek Alah'ın selâmı, rahmeti ve bereketi senin de üzerine olsun' diye güven vermeli, en azından selam veren kişinin cümlesini aynen tekrar etmelidir.  Bize selam veren kişiye kayıtsız kalmak ve ona cevap vermemek de doğru değildir. Bu konuda Kur'an-ı Kerim'de şu uyarı yapılmıştır;

'Size selam veren kişiye dünya hayatının geçici menfaatlerine göz dikerek "sen mü'min değilsin" demeyin' (Nisâ Suresi, 94. àyet). Ayete göre,  Selam verip de 'barış ve huzur dileklerini ileten'  kişiye duyarsız kalamayız. Selam veren kişi şayet hem selam verir ve hem de sonradan Selam'ın anlamın hilafına bize zararı dokunan bir hareketi olursa; o zaman kendisini güzel ifadelerle ikaz ederiz. Selam verip de 'bize zararı olmayacağını'  îlân edenlerden bazılarının,  yanımızdan ayrıldıklarından saniyeler geçmeden gıybet ettikleri, aleyhimizde konuştukları, kıskandıkları  insanlara ve çevreye zararları olduğu da yok değildir. İşte bu tür kişiler; ya 'Selam' kavramının 'barış ve huzur' anlamına geldiğini bilmiyor ya da biliyorlar da işi ciddiye almıyor ve Selam'ı gerçek anlamda vermeyerek kendileri ile çelişiyorlar.

Bizler,  Kur'an ifadesiyle ve kültürümüze yerleştiği şekli ile 'Selamünaleyküm' diyerek Selam veriyoruz. Buradan şu anlamı da çıkartmayalım. Bir arabın  'Sabahu'l Hayr/Hayr'lı sabahlar/, 'Sabahu'n  Nur/Aydınlık sabahlar', bir fransızın 'bon jour', 'bon soir', bir ingilizin, 'good morning', 'good evening' diyerek karşıdaki kişiye kendi kültürleri gereği esenlik diledikleri gibi,  'günaydın' ya da 'iyi sabahlar',  'iyi akşamlar' diyerek karşıdaki kişeye iyi dileklerini iletebilir,  'merhaba' diyerek de bu iyi duygular ifade edilebilir.  Bizim, söz konusu 'günaydın, iyi akşamlar, iyi çalışmalar gibi'  kavramlarla da bir sorunumuz ve düşmanlığımız yoktur. Ancak bu kavramları da 'Selamünaleyküm'  ifadesine alternatif olarak geliştirmemek gerekir. Şöyle de bir bir anlayış geliştirilmiştir;  az olan çok olana, yürüyen oturana, araçla giden yaya olarak yürüyene selam verir. Namaz kılan kişiye, Kur'an-ı Kerim tilâvet eden kişiye selàm verilmez. Yemek yiyen kişiye 'âfiyet olsun' demek; daha evlâdır. Yabancı kültürlerden etkilenerek sadece 'selàm' diyerek geçmek de; biraz gayr-i ciddilik oluşturuyor. Bir de selàmı enflâsyona uğratmamalıdır. Bir okulda, bir işyerinde ya da bir sokakta günde bir defa selam verilir. Birbirini tanıyan kişiler ve gün boyu defalarca karşılaşanlar her seferinde de birbirlerine selàm vermezler. Bir eve girerken bir defa selàm vermek yeterlidir, odadan odaya girerken her defasında selâm verilmez. Çünkü bu sefer de iş yorgunluğa uğratılmış olur.

Müslüman'ın, barış ve esenlikten yana olduğunu belirtmiştik.  Peygamberimiz, 'Müslüman eli ve dili ile/bütün organları ile başkalarına zararı olmayandır'  buyuruyor. Hep övgü ve hayranlık duyarak şunu söyleriz ya; 'batı ülkelerine gittiğimiz zaman insanlar sizi tanımasa da sokakta selamsız geçmezler'. Doğru da,  herkese selâm vermek, aslında bizim kültürümüzde var. Bu konuda şöyle meşhur bir örnek var;  'güzel davranışlarda bulunmak istiyorum, bunu nasıl yapabilirim?' diye soran bir sahabeye Peygamberimiz, 'Güzel davranış; açı doyurman, tanıdığın ve tanımadığın herkese selam vermendir' cevabını vermiştir. Peygamberimiz 'herkese selàm verilmesini' öğütlerken biz ise sadece tanıdığımıza 'Selam' veriyoruz.

Hülâsa bu köşede Kur'an-ı Kerim ve Peygamberimizin Sünnet'i çerçevesinde konuları değerlendirerek sohbet etmeye çalışacağız. Bunu yaparken de amacımız; sadece faydalı olabilmektir. Bu düşüncelerle  herkese tekrar; 'Selam' olsun..