"Yargı, Istranca Ormanlarına Res için izin vermiyor"

 Kırklareli Kent Konseyi Çevre Meclisi Başkanı ve Trakya Platformu Dönem Sözcüsü Göksal Çidem,

 “Yargı, Istranca Ormanlarına Res için izin vermiyor”

 Kırklareli Kent Konseyi Çevre Meclisi Başkanı ve Trakya Platformu Dönem Sözcüsü Göksal Çidem, açıklamada bulunarak, yargının Istranca Ormanlarına Res kurulmasına izin vermediğini söyledi.

Kırklareli Kent Konseyi Çevre Meclisi Başkanı ve Trakya Platformu Dönem Sözcüsü Göksal Çidem, konuşmasında,

“Kırklareli Merkez İlçe, Dereköy, Karadere, Şükrüpaşa Köyleri, Ahlatlar Keleme mevkiinde yapılması planlanan   RES   Projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen 12/03/2018 tarih ve 5002 No'lu "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı Edirne İdare Mahkemesince iptal edildi” dedi.

 

Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak adına çaba harcadıklarını vurgulayan Çidem, konuşmasında, cümlelere yer verdi: “Karar veren Danıştay Altıncı Dairesi Edirne İdare Mahkemesince verilen 12/03/2019 tarih ve E:2018/559, K:2019/345 sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2-(i) maddesi uyarınca, karar düzeltme yolunun kapalı olduğunun duyurulmasına, 22/10/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verdi. Aslında aynı bölgeye RES projesinin ikinci gelişiydi. Kırklareli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün 05/08/2015 tarihli,  duyurusunda Istranca ormanlarına RES projesi’ne  “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı verilmesi sonucu İşleminin İptali ve Yürütülmesinin Durdurulması talebiyle,  Edirne İdare Mahkemesinde dava açıldı. Davacılar arasında Muhtar, Kent Konseyi, Dernek, Vakıf, İl Genel Meclis Üyesi, Avcılık ve Atıcılık Kulüplerinin yanı sıra bireysel olarak katılan yaşam savunucuları vardı. Edirne İdare Mahkemesi 2015/1235 Esas ve 2016/684 Kararı ile verilen kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır diyerek iptal etti. Danıştay Ondördüncü Dairesi 2016/9739 Esas ve 2017/3119 Kararı ile onadı. Her iki davada da, farklı heyetler, farklı bilirkişiler  Istranca Ormanlarına RES kurulmasının bilime ve hukuka aykırı olduğuna karar verdiler.Bilirkişi raporlarında Orman içine kurulması planlanan RES’lerin yaratacağı tahribat akademisyenlerin hazırladığı bilimsel raporlarda yer aldı.  Raporlarda dikkat çeken hususların başında, projelerin alanının ormanlık alanda kaldığı, Doğa Turizmi Master Planı ve Kültür Bakanlığı 2023 Turizm Stratejik Eylem Planından yararlanılmadığı, ıstrancalar kuşların göç yolları üzerinde bulunduğu, tesisin oluşturacağı elektrik manyetik alanların ve ses dalgalarının canlılar ve kuşlar üzerinde meydana getireceği zararların olacağı, Tesisin çevreye, yaban hayatına ve turizme karşı oluşacak olumsuz etkiler olacağı, habitat parçalanmasına neden olacağı, RES’lerin bitki örtüsünün, yaban hayatının ve yöredeki doğa, ve tarih turizminin zarar vereceği, kuş türlerinin, özellikle de göç eden türlerin ölümüne sebep olan en önemli yapıların başında yüksek gerilim hatları ve direkleri ile yüksek binalar gelmektedir. Bilindiği gibi ülkemiz ve Istrancalar Batı Palearktik Bölge’deki en önemli kuş göç yolları üzerinde bulunmaktadır. Ana göç yollarına ek olarak birçok tali göç yolu da bu bölge üzerinden geçmektedir. Trakya özellikle RES sahasını da kapsayan Istranca (Yıldız) Dağları Avrupa – Asya önemli Ana Kuş Göç Yolları üzerinde bulunmaktadır (Kaya, M. 2015. , Erciyas ve Ark. 2014). İlkbahar (Mart-Mayıs) ve Sonbahar (Ağustos – Ekim)’ da karşılıklı yoğun kuş göçleri olmaktadır. Bu kuş göç yolları ile ilgili birçok araştırma mevcuttur. Istrancalar kuş göç yolları bakımından çok hassas bir bölgedir. Doğru ve özenle seçilmeyen bir orman yolu güzergâhında 1 km yeni yol yapılması halinde; a)meşçere yaşına göre 400- 3500 ağaç yok edilir, b) kırma ve yaralama sonucu tahribat yapılır ve zararlı böceklere davetiye çıkarılır, c) heyelanlara sebep olunur, ç) ekosistem olumsuz etkilenir ve değişir, d)kırılma ve devrilmeler artırılır, e) Yüzeysel akış ve erozyon tetiklenir, f) yaban hayatı kısıtlanır, g) yol yapım ve bakım masraflarıyla ulusal ekonomiye borç yüklenir. Anayasamızda “orman alanları daraltılamaz ve Ormanlara zarar verebilecek hiçbir faaliyet ve eyleme müsaade edilemez”  denilmektedir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8.maddesinin ihlal edilmiş sayılması için insan sağlığına gerçek bir zararın verilmiş olmasının şart olmadığını belirtmiştir. Çevre hukuku ve ÇED’in temel mantığı da bu yöndedir. İnsan sağlığının ve doğanın zarar görmesi beklenmemelidir. Risk Vardır. Risk olması yeterlidir.  Türkiye’de biri meyve, 36’i böcekle beslenen toplam 37 yarasa türüne ait kayıt bulunmaktadır. Yarasalar sahip oldukları biyolojik özelliklerine bağlı olarak bitkilerin tozlaşmasında, tohumların yayılmasında ve böcek populasyonlarının dengede kalmasında rol oynarlar. Türkiye’deki yaşayan yarasaların hepsi kış uykusunda oldukları dönem dışında gececil olup, akşamın ilk saatlerinden itibaren sabahın ilk saatlerine kadar aktiftir. Böceklerle beslenen yarasalar sıtma taşıyıcısı olan sivrisinekler başta olmak üzere birçok zararlı böceklerle beslenerek, onların aşırı çoğalmalarını önlemekte ve böylece doğal dengenin korunmasına katkıda bulunmaktadır. Birçok insan yarasaları zararlı hayvanlar olarak düşünse de, yarasalar ekolojik kommüniteler (ekolojik anlamda belirli bir yeri işgal eden bütün populasyonlar demektir  ) içinde önemli rol oynarlar ve birçok yolla insanlara fayda sağlarlar. Birçok böcekçil yarasa türü hastalık bulaştıran böcekleri çok fazla miktarda tüketir ve zararlıları yer.  Türkiye imzaladığı Bern Sözleşmesi’yle yarasa türlerini ve bu türlerin yaşam alanlarını korumayı yasal olarak taahhüt etmektedir. Tozlaşma ve zararlıların yok edilmesinde çok önemli rolü olan Yarasa popülasyonundaki azalma, ekosistem ve tarımsal üretim üzerinde  büyük risk oluşturacaktır.  Yarasaların Rüzgar Türbinlerinden daha çok Ağustos-Eylül arası etkilendiği ve ölümlerin daha fazla olduğu araştırmalar sonucunda ortaya konmuştur. Bahar aylarında ise en düşük etkinin olduğu tespit edilmiştir (Kerns, 2004; Scott, 2011; Arnett, 2005; Ferri ve ark., 2011). Rüzgar türbin bıçaklarının etrafındaki ani hava basıncı düşüşü, yarasaların akciğerlerini patlattığı kanıtlanmış ve bu durum  “baro-trauma” sendromu olarak literatüre geçmiştir (Baerwald et al. 2008). Yarasaların rüzgar enerji santrallerinde ölümlerini arttıran bir çok faktör sayılmıştır (Arnett, 2004). 15 ülke tarafından GPS ile takibi yapılan kuşların BİRDLİFE verilerine bakıldığında Bölgemiz ana kuş göç yolu üzerindedir. Konaklama ve üreme alanında kaldıkları görülmektedir. Bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalarda, Orman ve Su İşleri Bakanlığınca hazırlanan Doğa Koruma Ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü I. Bölge Müdürlüğü / Kırklareli Şube Müdürlüğü Kırklareli’nin karasal ve iç su ekosistemleri biyolojik çeşitlilik envanter ve izleme işi  sonuç raporu 19 Akademisyen ve Uzman tarafından yapılan çalışmada, “Ayrıca il genelinde yapılan ve özellikle kuş göç yolları üzerindeki yer alan rüzgar enerji santrallerinin (RES) yapılmasına müsaade edilmemelidir. Özellikle RES’lerin yapacağı gürültünün, çevredeki yaban hayatını olumsuz etkileyeceği göz önüne alınmalıdır. Ancak rüzgâr enerji santralleri kurulurken birkaç önemli noktayı gözden kaçırmamak gerekir. Birincisi ve en önemlisi RES’lerin kuş göç yolları üzerine kurulmamasıdır. RES’ler habitat parçalanmasına yol açar. Uzmanlarca hazırlanan raporda “Yıldız Dağları tüm Palaearktik bölgenin ana kuş darboğazlarından birinin üstünde yer alır. Bu nedenle, bölgede rüzgâr santralleri inşa edilmesi tüm biyocoğrafya bölgesindeki avifaunayı çok ciddi olarak etkileyecek olumsuz sonuçlar doğurabilir. Yıldız Dağları’nın kuş göç yolları açısından stratejik konumu göz önüne alınarak bölgede rüzgâr santrali kurulumundan kaçınılmalıdır. Proje sahasında rüzgâr enerji santralleri kurulmasına ilişkin güncel ancak kesin olmayan durum bölgedeki kuş çeşitliliği ve göçmen kuşlar için potansiyel bir tehdit oluşturmaktadır. Rüzgâr santrallerinin, habitat kalitesini bozarak üreyen kuşlar üzerindeki olumsuz etkisi ve daha önemlisi doğrudan ölümlere yol açarak göçmen kuşlar üzerindeki olumsuz etkisi, iyi bilinen bir gerçektir (Langston ve Pullan, 2003). Istrancalar tüm Palaearktik bölge için en önemli göç yollarından biri üzerinde yer aldığı göz önüne alındığında, bölgede kurulacak rüzgâr enerji santrallerinin Türkiye’nin ulusal sınırlarını aşarak bütün bölge kuş çeşitliliği üzerinde olumsuz sonuçlar doğurması olasıdır.”  ıstrancalar  kuş  ana göç yolundadır denilmektedir. Ülkemizin de taraf olduğu 9 Ocak 1984 tarih ve 84/7601 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanarak, 20 Şubat 1984 tarih ve 18318 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Avrupa'nın yaban hayatı ve yaşama ortamlarını koruma sözleşmesi.  Madde 3. Akit Taraflar, II ve III no’lu ek listelerde belirtilen göçmen türler için önem taşıyan ve kışlama, toplanma, beslenme, üreme veya tüy değiştirme yönlerinden göç yollarına uygun ilişki konumunda bulunan sahaların korunmasına özel dikkat göstermeyi kabul ederler.,

Madde  4. Akit Taraflar, bu maddede belirtilen doğal yaşam ortamlarının sınır bölgelerinde bulunmaları halinde, bunların korunması amacıyla, çabalarını uyumlu kılmak yönünden eşgüdüm sağlamayı taahhüt ederler.  Hükmü vardır.                 Dünyanın karşı karşıya olduğu en önemli çevresel sorunlardan birinin  atmosfere salınan  sera gazı sonucu küresel ısınma ve iklim değişikliği olduğunun, bu çerçevede yenilenebilir enerji üretimini öneminin bilincindeyiz.

Ancak Istranca ormanlarına kurulmak istenen  RES’ler sosyo kültürel doku, yerelin ekonomik ihtiyaçları,  yaşamsal gereksinimleri, doğa,  yaşamı paylaştığımız bitki ve hayvan toplulukları  gözardı edilerek  tüm Istrancaları etkileyecek şekilde kuruluyor, kurulmak isteniyor. “Sıfır Yok Oluş Bölgesi” içinde ve “Başka Yerde Olmayanlar” sınıflandırmasında dünyada önemli bölgeler içinde yer alan  Istrancalar  bu ölçüde yoğun ve yaygın RES inşaası,  türbinlerin kapladığı alanların yanı sıra, interkonekte sisteme bağlantıları, yan yollar, türbinlerin trafo merkezine bağlanması için kurulan yer altı şebeke tesisleri, türbinler arası açılan yollar, geçici inşaat alanları, türbinlerin kanatları ve emniyet ışıklarının etkisi, çıkardığı titreşim ve gürültüyle Istrancalarda ki doğal  ve yaşamı hızla  yok etmektedir. Aralarında endemik, nesli tükenmekte /tehlike altında olan türlerinde  bulunduğu zengin kuş popülasyonu RES yatırımlarının tehdidi altındadır. Türbinlerin kanatları, emniyet ışıkları ve yok edilen doğal habitat bu değerli kuş popülasyonu için ciddi yaşamsal risk oluşturmaktadır. Kolizyona (çarpışmaya) neden olacağı açıkça ortadadır. Anayasa 56. Madde, Anayasa 44, 17, 169, ve 170 Maddeleri, Çevre Kanunu, Orman Kanunu, kamu yararı ilkesi doğrultusunda telafisi mümkün olmayan sonuçları yaşamamıza fırsat vermeyerek,   Istranca ormanlarına kurulması planlanan bilime ve hukuka aykırı projeleri  reddetmenizi, bu projelere ilişkin olarak hiçbir izin ve onay vermemenizi istiyoruz. Bilim ve hukukun uygun bulmadığı projelere  olur verildiği takdirde  tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı ihbar ve ihtar ediyoruz. Trakya Platformu bilim ve hukuk kurullarının, bilimsel-hukuksal destek ve katkılarıyla bugüne kadar yürüttüğümüz, yaşamı savunma adına verdiğimiz mücadeleye  her platformda, her alanda, her şart ve koşulda devam edeceğiz. Istrancaların  nadir ekosisteminin korunması, ve gelecek nesillere  yaşanabilir bir dünya bırakma,  bugün yaşayan bizlerin sorumluluğudur“