Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TUİK) 2023 yılı Hanehalkı tüketim harcaması verilerine göre, ülkemizde hanehalkı bütçesinden en fazla pay konut ve kira harcamalarına ayrıldı. Bu durum, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim alışkanlıklarını ve harcama önceliklerini net bir şekilde ortaya koyuyor.
Konut ve Kira Harcamaları İlk Sırada
Hanehalkı Bütçe Araştırması'nın 2023 yılı sonuçlarına göre, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı %23,9 ile Konut ve kira harcamaları aldı. Bu harcamalar, genel hanehalkı bütçesinde önemli bir yer tutuyor ve bu kalemin neden bu kadar yüksek olduğunu düşündürüyor.
Ulaştırma ve Gıda Harcamaları da Önemli Bir Paya Sahip
Konut ve kira harcamalarını %21,9 ile Ulaştırma harcamaları takip ediyor. Ulaştırma, özellikle büyük şehirlerde yaşayan haneler için büyük bir maliyet kalemi. Üçüncü sırayı ise %20,6 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları aldı. Bu üç kalem, toplam hanehalkı harcamalarının büyük bir bölümünü oluşturuyor ve temel ihtiyaçlar arasında yer alıyor.
Sigorta ve Finansal Hizmetler En Düşük Payı Aldı
Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri ise %0,8 ile Sigorta ve finansal hizmetler oldu. Bunu %1 ile eğitim hizmetleri ve %1,9 ile eğlence, spor ve kültür harcamaları takip etti. Bu oranlar, hanehalklarının sigorta ve eğitim gibi uzun vadeli yatırımlara daha az bütçe ayırdığını gösteriyor.
Aylık Ortalama Tüketim Harcaması
Hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde edilen eşdeğer fert başına tüketim harcaması, hanelerin harcamalarını karşılaştırılabilir hale getirmek amacıyla kullanılıyor. 2023 yılı verilerine göre, Aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 24 bin 383 TL ve eşdeğer fert başına 12 bin 521 TL olarak tahmin edildi. Bu rakamlar, hanehalklarının ortalama harcama düzeyini ve yaşam standartlarını anlamamıza yardımcı oluyor.
Gelir Kaynağına Göre Harcama Dağılımı
Temel Gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları, ulaştırma harcamalarına %22,8, konut ve kira harcamalarına %22,2 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %18,9 pay ayırdı. Müteşebbis geliri olan hanehalkları ise ulaştırma harcamalarına %27,3, konut ve kira harcamalarına %19,7 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %19,5 pay ayırdı. Bu farklar, gelir kaynağının hanehalklarının harcama önceliklerini nasıl etkilediğini gösteriyor.
Gelir Gruplarına Göre Harcama Dağılımı
Gelire göre sıralı %20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2023 yılındaki dağılımına bakıldığında, en düşük gelir grubu olan birinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %36,6, konut ve kira harcamalarına %29,2, ulaştırma harcamalarına %8,8 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarına %5,4 pay ayırdı. En yüksek gelir grubu olan beşinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına %28,3, konut ve kira harcamalarına %21, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %14,5 ve lokantalar ve konaklama hizmetleri harcamalarına %6,9 pay ayırdı. Bu veriler, gelir düzeyinin harcama alışkanlıklarını nasıl şekillendirdiğini ortaya koyuyor.
Hanehalkı Büyüklüğüne Göre Harcama Dağılımı
Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının 2023 yılındaki dağılımına bakıldığında, tek kişilik hanehalkları konut ve kira harcamalarına %31,8, ulaştırma harcamalarına %18,7 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %16,3 pay ayırdı. Hanehalkı büyüklüğü 7 ve daha fazla kişi olan hanehalkları ise gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %30,2, konut ve kira harcamalarına %19,9 ve ulaştırma harcamalarına %14,9 pay ayırdı. Bu dağılım, hanehalkı büyüklüğünün harcama kalıplarını nasıl etkilediğini gösteriyor.
TUİK'in 2023 yılı verileri, Türkiye'deki hanehalklarının harcama alışkanlıklarını ve önceliklerini net bir şekilde ortaya koyuyor. Konut ve kira harcamalarının ön planda olduğu, gelir ve hanehalkı büyüklüğüne göre harcama dağılımlarının farklılık gösterdiği bu veriler, ekonomik planlama ve politika yapımı açısından önemli ipuçları sunuyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
