Kış aylarına hazırlık için Edirne ve Kırklareli'nde kadınların erzak mesaisi hız kesmeden devam ediyor. Özellikle Kırklareli'nde, Arizbaba Köyü’nde birçok evin bahçesinde salça, erişte, tarhana, kurutulmuş yufka ve turşu yapımı için hareketli günler yaşanıyor. Kadınlar, tedarik ettikleri malzemeleri özenle hazırlarken, evin erkekleri de odunları ateşe vererek eşlerine yardımcı oluyor.
İmece Usulü Geleneksel Hazırlıklar
Kışlık gıda malzemeleri, genellikle imece usulü olarak hazırlanıyor. Kadınlar, büyüklerinden öğrendikleri geleneksel yöntemlerle her bir malzemeyi hassas bir şekilde ölçerek yapmaya özen gösteriyor. Bu gelenek, hem kültürel mirası yaşatmak hem de kış aylarında sağlıklı ve lezzetli gıdalar elde etmek amacıyla sürdürülüyor.
Gülhan Tunçel'in Salça Ustalığı
Köyde biber ve domates salçasının en lezzetli yapan kadının kim olduğu sorulduğunda, çoğunlukla Gülhan Tunçel'in adı geçiyor. Gülhan Hanım, sabahın ilk ışıklarıyla salça yapımına başlıyor ve “Belki de bu işin lezzeti, güneş doğmadan başlamamızdan geliyor,” diyor. 40 kilo kame biber ve 30 kilo domates ile salça yapmaya başlayan Tunçel, kaynatma işlemi sırasında sürekli karıştırarak, malzemelerin kabuklarından ayrılmasını sağlıyor. Sonrasında, zeytinyağı, tuz ve şeker ekleyerek cam kavanozlara doldurup işlemi tamamlıyor.
Erişte Üretimi
Kış hazırlıkları arasında yer alan bir diğer önemli işlem ise erişte yapımı. Hatice Özer, kış için erişte hazırlıklarına günler öncesinden başladığını ifade ediyor. Özer, kırsal kesimdeki kadınların ürettikleriyle ev ekonomilerine katkıda bulunduklarını ve geleneksel yöntemlerle üretmeye devam ettiklerini vurguluyor.
Kahvaltılık Lutenitsa Hazırlığı
Edirne’nin Havsa İlçesi Cumhuriyet Mahallesi’nden 72 yaşındaki Nurcihan Kenar ise kış mevsiminde kahvaltılık sos (lutenitsa) hazırlayanlardan. Her yıl 10 kilo domates ve biber ile 5 kilo patlıcan kullanarak sosunu yapan Kenar, bu sene de aynı hazırlıklara başlamış. Közlenmiş biber ve patlıcanları, domateslerle birleştirip kısık ateşte kaynatırken, bir miktar zeytinyağı ve tuz ekleyerek cam kavanozlara dolduruyor.
Kevser Çelik
