Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül 2025 dönemine ilişkin Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) sonuçlarını açıkladı. Tarımsal üretimde maliyetleri belirleyen en kritik göstergelerden biri olan Tarım-GFE, yıllık bazda yüzde 34,60 artış gösterdi. Aylık artışın ise yüzde 2,16 olması, tarımsal üreticilerin maliyet baskısının sürdüğüne işaret etti.
Aylık Artış Yüzde 2,16: Maliyet Baskısı Devam Ediyor
Tarım-GFE, 2025 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 2,16 yükseldi. Bu artış, özellikle hasat sonrası dönemde girdi talebinin belirgin şekilde arttığı aylarda maliyetlerin çiftçi üzerinde ciddi bir yük oluşturmaya devam ettiğini gösteriyor. Aynı dönemde endeksin Aralık ayına göre yüzde 26,48 artmış olması ise yıl boyunca biriken maliyet birikiminin oldukça güçlü olduğuna işaret ediyor.
Yıllık Artış Yüzde 34,60 ile Kritik Eşiği Koruyor
Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 34,60’lık artış, tarımsal üretim maliyetlerinin enflasyon karşısında yüksek bir seyrini koruduğunu ortaya koyuyor. On iki aylık ortalamalara göre yüzde 32,19 artış gerçekleşmesi de tarımsal girdi fiyatlarının uzun süredir çiftçinin belini büktüğünü gösteriyor. Uzmanlar, bu artışın ürün fiyatlarına da yansıyabileceği görüşünde.
Maliyet Artışında En Etkili Grup: Veteriner Harcamaları
Bir önceki yılın aynı ayına göre incelendiğinde en yüksek artışın yüzde 56,97 ile veteriner harcamalarında gerçekleştiği görüldü. Hayvancılıkla uğraşan üreticiler için ciddi bir maliyet kalemi olan bu grubun yüksek artışı, kırmızı et ve süt ürünleri gibi temel ürünlerin fiyatlarında yeni artış baskılarının habercisi olarak değerlendiriliyor.
Aylık bazda en yüksek artış ise yüzde 6,76 ile tohum ve dikim materyali grubunda kaydedildi. Bu durum, ekim dönemine girişte üreticilerin tohum tedarikinde daha yüksek maliyetlerle karşılaştığını gösteriyor.
Tarımda Kullanılan Mal ve Hizmetlerde Yıllık Artış Yüzde 36,01’e Çıktı
Ana gruplar arasında tarımda kullanılan mal ve hizmetler endeksi aylık yüzde 2,29, yıllık ise yüzde 36,01 artış gösterdi. Bu artış, gübreden yeme, enerjiden bakım onarım giderlerine kadar geniş bir maliyet yelpazesinin yükseldiğini ortaya koyuyor.
Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler grubunda yıllık artışın yüzde 26,60 seviyesinde kalması ise büyük yatırımların daha sınırlı maliyet artışına maruz kaldığını gösteriyor. Ancak bu seviyenin de yatırım iştahını olumsuz etkilemeye devam ettiği ifade ediliyor.
Tarımda Artan Maliyetler Fiyatlara Yansıyabilir
TÜİK’in Eylül 2025 Tarım-GFE verileri, tarımsal üretimde maliyet artışlarının hem aylık hem yıllık bazda güçlü seyrettiğini net biçimde ortaya koydu. Uzmanlara göre maliyetlerdeki bu artış sürerse hem tarladan sofraya ürün fiyatlarında hem de hayvansal ürünlerde yeni zamların yaşanması kaçınılmaz olabilir.
Çiftçiler ise girdi fiyatlarının düşürülmesi, desteklerin güçlendirilmesi ve enerji maliyetlerinin hafifletilmesi yönündeki taleplerini yineliyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
