Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile iş birliği içinde yürütülen “Türkiye Kadına Yönelik Şiddet Araştırması 2024” sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Araştırma, 15-59 yaş aralığında yer alan 18 bin 275 kadınla yüz yüze yapılan görüşmelerle gerçekleştirildi. Kadınların yaşadıkları şiddet biçimleri, risk faktörleri, sonuçları ve farkındalık düzeylerini ortaya koyan çalışma, Türkiye genelinde kadına yönelik şiddetin boyutlarını ayrıntılı biçimde gözler önüne serdi.
Araştırma 81 İlde 18 Bin Kadınla Gerçekleştirildi
TÜİK’in 18 Kasım 2024 - 31 Ocak 2025 tarihleri arasında yürüttüğü saha çalışması, 22 bin 110 hanede gerçekleştirildi. Araştırma, TÜBİTAK 1007 Kamu Kurumları Ar-Ge Programı kapsamında Marmara Üniversitesi iş birliğiyle yürütüldü. Görüşmeler, bilgisayar destekli yüz yüze anket yöntemiyle yapıldı. Katılımcılara sadece eş veya eski eş tarafından değil, aynı zamanda aile bireyleri, sosyal çevre ve yabancılar tarafından uygulanan şiddet biçimleri de soruldu. Bu kapsamlı çalışma, fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik, ısrarlı takip ve dijital şiddet olmak üzere altı ana başlıkta şiddet türlerini ele aldı. Teknolojinin hayatın merkezine girmesiyle birlikte dijital şiddet ve ısrarlı takip, araştırmaya ilk kez ayrı bir kategori olarak dahil edildi.
Kadınların Yüzde 12,8’i Fiziksel Şiddete Maruz Kaldı
Araştırma sonuçlarına göre, kadınların yaşamlarının herhangi bir döneminde fiziksel şiddete maruz kalma oranı yüzde 12,8 oldu. En fazla fiziksel şiddete maruz kalan yaş grubu yüzde 15,1 ile 35-44 yaş aralığındaki kadınlar olurken, bu grubu yüzde 14,3 ile 45-59 yaş, yüzde 11,9 ile 25-34 yaş grubu takip etti. Fiziksel şiddet oranlarının yaşla birlikte arttığı, ancak ileri yaşlarda azalma eğilimi gösterdiği görüldü.
Psikolojik Şiddet En Yaygın Şiddet Türü Oldu
Kadınların yaşamlarının herhangi bir döneminde en çok maruz kaldıkları şiddet türü psikolojik şiddet olarak belirlendi. Kadınların yüzde 28,2’si psikolojik, yüzde 18,3’ü ekonomik, yüzde 12,8’i fiziksel şiddete maruz kaldığını ifade etti. Boşanmış kadınlar, evli ve hiç evlenmemiş kadınlara göre daha yüksek oranda şiddet yaşadı. Boşanan kadınların yüzde 62,1’i psikolojik, yüzde 42,5’i ekonomik, yüzde 41,5’i ise fiziksel şiddete uğradığını belirtti. Hiç evlenmeyen kadınlarda ise dijital şiddet yüzde 14,2, ısrarlı takip yüzde 13,4 oranında görüldü. Bu oranlar, özellikle genç kadınların dijital platformlar üzerinden daha fazla şiddet ve tacize maruz kaldığını ortaya koydu.
Şiddetin Coğrafi Dağılımı Dikkat Çekti
Fiziksel şiddet oranları bölgelere göre incelendiğinde, Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi yüzde 25,9 ile ilk sırada yer aldı. En düşük fiziksel şiddet oranı ise Ortadoğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 8,8 olarak ölçüldü. Bu sonuçlar, bölgesel farkların hâlâ önemli bir belirleyici olduğunu gösterirken, özellikle kırsal bölgelerde şiddet oranlarının daha yüksek seyrettiği dikkat çekti.
Son 12 Ayda Kadınların Yüzde 11,6’sı Psikolojik Şiddet Gördü
Araştırmaya göre, son bir yıl içinde kadınların yüzde 11,6’sı psikolojik, yüzde 3,7’si dijital, yüzde 3,2’si ekonomik, yüzde 3,1’i ısrarlı takip, yüzde 2,6’sı fiziksel ve yüzde 0,9’u cinsel şiddete maruz kaldı. Şiddet türleri arasında birinci sırayı psikolojik şiddet, ikinci sırayı ise dijital şiddet aldı. Özellikle 15-24 yaş grubundaki genç kadınlar, son 12 ayda en fazla şiddete maruz kalan yaş grubu olarak öne çıktı.
Yoğun kentlerde yaşayan kadınlarda dijital şiddet oranı yüzde 4,2’ye kadar çıkarken, kırda yaşayan kadınlarda ekonomik ve fiziksel şiddet daha belirgin hale geldi.
Eğitim ve İstihdam Durumu Şiddet Riskini Etkiliyor
Araştırmaya göre, ekonomik şiddete maruz kalma oranı eğitim düzeyi arttıkça azalıyor. Bir okul bitirmemiş kadınların yüzde 31,8’i, yükseköğretim mezunlarının ise sadece yüzde 8,9’u ekonomik şiddete uğradı. Ayrıca özel sektörde çalışan kadınların yüzde 34’ü psikolojik, yüzde 21,1’i ekonomik şiddet yaşadığını belirtti. Kamu sektöründe bu oranlar sırasıyla yüzde 31,9 ve yüzde 10,6 olarak kaydedildi.
Bu sonuçlar, hem eğitim hem de iş gücü katılımının kadınları şiddetten korumada önemli bir rol oynadığını ortaya koydu.
Uzmanlar Uyardı: Dijital Şiddet Hızla Yükseliyor
Araştırmanın en dikkat çekici bulgularından biri, dijital şiddetin yükselen bir trend haline gelmesi oldu. Yabancılar tarafından gerçekleştirilen dijital şiddet oranı yüzde 62,3 olarak kaydedilirken, eş veya eski eş tarafından uygulanan dijital şiddet oranı yüzde 15,7 oldu. Uzmanlar, sosyal medya platformlarının denetimsiz kullanımının, kadınlara yönelik taciz ve tehdit vakalarını artırdığına dikkat çekiyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
