Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Eğitim Harcamaları İstatistikleri’ni açıkladı. Verilere göre Türkiye’de eğitim harcamaları 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 94,6 artarak 2 trilyon 200 milyar 338 milyon TL’ye ulaştı. Bu tarihi artış, eğitim sektöründe maliyetlerin hızla yükseldiğini ve hem kamu hem özel sektör harcamalarının önemli ölçüde arttığını ortaya koydu.
Eğitim Harcamalarının GSYH İçindeki Payı Arttı
Eğitim harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı 2023 yılındaki yüzde 4,2 seviyesinden 2024 yılında yüzde 4,9’a yükseldi. Devlet eğitim harcamalarının GSYH payı da yüzde 3,5’ten yüzde 4,0’a çıktı. Bu artış, hem öğrenci sayısındaki yükselişin hem de eğitim maliyetlerindeki genel fiyat artışının etkili olduğunu gösteriyor. Uzmanlara göre bu durum, eğitime yapılan yatırımın mutlak olarak büyüdüğüne işaret etse de maliyet enflasyonunun da ciddi biçimde hissedildiği bir yıl yaşandığını gösteriyor.
En Yüksek Artış İlkokul ve Ortaokul Kademelerinde Görüldü
Verilere göre bir önceki yıla göre eğitim harcamalarının en fazla arttığı kademe, yüzde 99,0 ile ilkokul ve ortaokul oldu. Bu artış, özellikle personel giderleri, okul bakım-onarım maliyetleri ve eğitim materyallerindeki fiyat yükselişinin etkisiyle dikkat çekiyor. Bu oran, temel eğitim alanındaki maliyet baskılarının daha yoğun hissedildiğini ve bu kademelerdeki öğrenci sayısının artmasının da harcamaları yukarı çektiğini gösteriyor.
Devlet ve Özel Kurumların Harcamalarında Yükseköğretim Öne Çıktı
Hizmet sunucularına göre bakıldığında devlet eğitim kurumlarının harcamalarının yüzde 33,4’ünü yükseköğretim, yüzde 21,3’ünü ise ortaöğretim oluşturdu. Özel eğitim kurumlarında da benzer bir tablo var; en büyük pay yüzde 42,2 ile yükseköğretimde bulunurken, yüzde 32,0 ile ortaöğretim ikinci sırada yer aldı. Bu durum, özellikle üniversitelerdeki öğrenci başı maliyetlerin ve yatırım gerekliliğinin yüksek olduğunu bir kez daha gösteriyor.
Öğrenci Başına Harcama Yüzde 104,5 Arttı
2024 yılında öğrenci başına yapılan eğitim harcaması 2023 yılındaki 49 bin 45 TL’den büyük bir sıçramayla 100 bin 307 TL’ye yükseldi. Böylece öğrenci başına harcama bir yılda yüzde 104,5 arttı. Bu artış hem maliyetlerin yükseldiğini hem de eğitim altyapısına yapılan yatırımların genişlediğini ortaya koyuyor. Öğrenci başına harcamanın dolar bazında da yüzde 48,1 artarak 3 bin 53 dolar seviyesine yükselmesi dikkat çekici bir diğer veri oldu.
En Yüksek Öğrenci Başına Harcama Yükseköğretimde
Eğitim düzeylerine göre 2024 yılında öğrenci başına harcamanın en yüksek olduğu kademe 165 bin 467 TL ile yükseköğretim oldu. Bu durum, üniversite eğitiminin maliyetli yapısını bir kez daha doğruluyor. Öğrenci başına harcamada en yüksek artışı gösteren kademeler ise yüzde 122,4 ile ortaöğretim ve yüzde 105,2 ile ortaokul oldu. Bu artışlar, özellikle geçiş kademelerinde maliyet baskılarının daha yoğun yaşandığını gösteriyor.
Eğitimde Artan Maliyetler Yeni Politikaları Gündeme Getiriyor
TÜİK’in yayımladığı veriler, eğitim harcamalarının tüm kademelerde hızlı bir artış trendine sahip olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Artan maliyetler nedeniyle hem hanelerin hem kamu kurumlarının bütçe yükü büyürken, uzmanlar bu süreçte daha sürdürülebilir finansman modellerinin geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Eğitimdeki maliyet enflasyonu, yeni destek mekanizmalarının ve bütçe planlamalarının önemini her geçen yıl daha fazla artırıyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
