Bir ebeveyn olarak çocuğunuzun öksürdüğünü duymak sizi rahatsız edebilir. Ancak ara sıra olan öksürük her zaman bir sorun olduğunu göstermez. Öksürük çocuğunuzun vücudunu, solunum yolundan mukusu, tahriş edici maddeleri ve enfeksiyonları temizleyerek korur. Çocuklar günde birkaç kez öksürebilir veya viral enfeksiyonları varsa birkaç haftaya kadar süren öksürük nöbetleri de geçirebilir. Ancak iki ila üç haftadan uzun süren öksürük görüldüğünde bir uzmana başvurulmalıdır. Memorial Antalya Hastanesi Çocuk sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Mehmet Ali Duman, çocuklarda görülen öksürük ve nedenlerini anlattı.
Her çocukta görülebilir
Öksürük çocuklarda çok yaygın bir sorundur. Öksürüğün en yaygın nedeni Soğuk algınlığı gibi solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Küçük çocuklar genellikle yılda altı ila 12 solunum yolu enfeksiyonu geçirirler ve bu enfeksiyonlar genellikle virüslerden kaynaklanır. Antibiyotikler virüslerin neden olduğu öksürüklere yardımcı olmaz. Bazen öksürük boğazda veya göğüste oluşan bakteriyel bir enfeksiyondan da kaynaklanabilir. Grip, soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlarda, öksürüğün süresi 10 ila 14 gün arasında değişir. Bu durumda bir çocuk senenin ortalama 140 gününü öksürerek geçirebilir.
Boğulmaya dikkat edin!
Öksürük kendi başına bir hastalık değildir. Akciğer enfeksiyonlarının, akciğer hastalıklarının, üst solunum yolu enfeksiyonlarının bir belirtisi olarak ortaya çıkan öksürük, özellikle sonbahar-kış mevsiminde yaygınlaşır. Virüsler büyük çocuklarda nezleye neden olurken, bebeklerin alt solunum yollarını ve akciğerlerini etkileyerek ciddi solunum zorluğuna yol açabilmektedir. Bu nedenle bebeklerde öksürüğün sürmesi durumunda zaman kaybetmeden bir uzmana başvurmak önemlidir.
Bronşlarda ortaya çıkan öksürük, oradaki mukusu ve yabancı cismi atmaya yönelik bir refleks olarak gelişebilir. Bu, boğulmayı işaret eden bir durumdan da sonra olabilir. Özellikle küçük çocuklarda art arda gelen öksürüklerde, çocuk kontrol edilmeli, bir boğulma olmadığından emin olunmalıdır.
Alerji de öksürük yapabilir
1 aydan 1 yaşına kadar olan süt çocukluğu döneminde viral üst solunum yolu enfeksiyonları, reflü, zatürre ve Bronşit gibi alerjik hastalıklar öksürüğe neden olabilir. Okul çağı öncesi çocuklarda öksürüğün en sık nedenleri yine viral üst solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Özellikle alerjik yatkınlığı olan çocuklarda öksürük çok sık görülmektedir. Öte yandan çocuk bilmeden yabancı cisim yuttuysa bu da öksürüğe yol açar. Öksürüğün nedeni olan diğer nadir problemler arasında tümör, yapısal anormaller ve bazı çocuk hastalıkları yer alır.
Bunların dışında çocuklarda kronik öksürüğe neden olan hastalıklar da vardır. Astım, sinüs hastalıkları, mide ve bağırsak rahatsızlıkları gibi durumlar çocuklarda öksürüğü kalıcı hale getirebilir.
Çocuğunuz öksürüyorsa evde alacağınız basit önlemler şunlardır;
- Sigara dumanı öksürüğü daha da kötüleştireceğinden, çocuğunuzu dumana maruz bırakmamanız önemlidir.
- Öksürük ilaçları çocuklarda öksürüğü tedavi etmede işe yaramaz; aslında, son çalışmalar bazı öksürük ilaçlarının küçük çocuklar için zararlı olabileceğini öne sürüyor. Öksürük ilaçları altı yaşından küçük çocuklarda kullanılmamalıdır.
- Altı yaşından büyük çocuklar öksürük ilaçlarını yalnızca bir sağlık uzmanının tavsiyesi üzerine almalıdır. Ancak, öksürük ilaçlarının faydalı olacağına dair bilimsel bir kanıt yoktur.
- Balın öksürüğün şiddetini ve süresini azaltabileceğine dair bazı kanıtlar vardır. Kısa vadeli bir çözüm olarak, yatmadan 30 dakika önce alınan bir ila iki çay kaşığı bal, 12 aydan büyük çocuklar için faydalı olabilir.
- Çocuğunuzun bol sıvı tükettiğinden emin olun.
- Evinizde, özellikle çocuğunuzun zaman geçirdiği mekanlarda havadaki nemi artırın.
- Çocuğunuzun tozlu ve nemli ortamlardan korumaya özen gösterin.
- İki haftadan uzun süren öksürük kronik olarak kabul edilir. Astım, alerjik rinit (saman nezlesi), reflü veya diğer nedenlerden kaynaklanabilir. Bu nedenle alerji uzmanına başvurmanız gerekebilir.
