Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 yılı Gelir dağılımı İstatistikleri, Türkiye’deki gelir eşitsizliğinin nasıl şekillendiğini ve farklı hanelerin gelir düzeylerini gözler önüne seriyor. 2024 yılına ait verilere göre, Türkiye’de en yüksek gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay yüzde 48,1’e ulaşırken, en düşük gelir grubunun payı ise yüzde 6,3 oldu. Bu sonuçlar, gelir dağılımındaki eşitsizliğin azaldığını gösteriyor.
Gelir Dağılımındaki Değişim ve Düşüş Gösteren Oranlar
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın 2024 yılı sonuçlarına göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay, bir önceki yıla göre 0,6 puan azalarak yüzde 48,1 oldu. Buna karşın, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay 0,2 puan artarak yüzde 6,3'e yükseldi. Bu değişim, gelir eşitsizliğinin giderek daha dengeli bir hale geldiğini göstermektedir.
Gini Katsayısında Küçük Bir Düşüş
Gelir dağılımının eşitsizliğini ölçen Gini katsayısı, 2024’te bir önceki yıla göre 0,007 puanlık bir azalış gösterdi ve 0,413 olarak hesaplandı. Gini katsayısının sıfıra yaklaşması, gelir dağılımındaki eşitliğin arttığını, bire yaklaşması ise gelir eşitsizliğinin daha fazla olduğunu ifade eder. TÜİK’in 2024 yılı verilerine göre, tüm Sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,476’ya yükselirken, yalnızca emekli ve dul-yetim maaşları hariç tutulduğunda bu oran 0,423 olarak tahmin edildi.
İstanbul, Ankara ve Tekirdağ, Edirne, Kırklareli Bölgeleri Öne Çıkıyor
Gelir dağılımındaki Bölgesel farklılıklar da dikkat çekiyor. Türkiye'de en yüksek yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri, 257 bin 891 TL ile İstanbul (TR10) bölgesinde görülüyor. Bunu 248 bin 285 TL ile Ankara (TR51) ve 225 bin 758 TL ile Tekirdağ, Edirne, Kırklareli (TR21) bölgeleri izliyor. En düşük yıllık Ortalama gelir ise 91 bin 818 TL ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari (TRB2) bölgesinde kaydedildi.
Gelir Dağılımında İşverenler ve Çalışanlar Arasındaki Farklar
TÜİK verilerine göre, Türkiye’de yıllık ortalama esas iş gelirleri, işverenler için 804 bin 882 TL ile en yüksek seviyeye çıkarken, ücretli maaşlı çalışanlarda ise bu rakam 209 bin 764 TL olarak hesaplandı. Kendi hesabına çalışanların yıllık ortalama geliri 210 bin 679 TL, yevmiyelilerin ise 105 bin 712 TL oldu. Geçen yıla göre en yüksek gelir artışı, ücretli ve maaşlı çalışanlarda yüzde 104,0 ile gerçekleşti.
Sektörel Dağılımda Farklılıklar
Esas iş gelirleri sektörel bazda incelendiğinde, hizmet sektörü 242 bin 299 TL ile en yüksek yıllık gelire sahipken, tarım sektörü 153 bin 773 TL ile en düşük gelir seviyesinde kaldı. Sektörel büyüme açısından ise inşaat sektöründe yıllık ortalama iş gelirinde yüzde 115,4’lük bir artış görüldü. Bu, inşaat sektöründeki büyümenin hızlandığını gösteriyor.
Yükseköğretim ve Lise Mezunları Arasındaki Gelir Farkı
Eğitim durumu, gelir seviyeleri üzerinde belirleyici bir etken olarak öne çıkıyor. Yükseköğretim mezunları, yıllık ortalama 309 bin 721 TL gelir elde ederken, lise ve dengi okul mezunlarının gelirleri 240 bin 470 TL, lise altı eğitimlilerin geliri ise 168 bin 407 TL oldu. Bir okul bitirmeyenlerin yıllık ortalama gelir ise 106 bin 478 TL olarak hesaplandı. Eğitim seviyesi ile gelir arasındaki bu fark, toplumda daha yüksek eğitimli bireylerin ekonomik olarak daha avantajlı olduğunu ortaya koyuyor.
2024 yılı gelir dağılımı istatistikleri, Türkiye’deki gelir eşitsizliğinin azaldığını ve genel gelir seviyelerinin arttığını gösteriyor. Ancak gelir dağılımındaki eşitsizliğin tamamen ortadan kalkmadığı da görülüyor. Bu durum, ekonomik politikaların ve sosyal transferlerin gelir eşitsizliğini azaltmaya yönelik etkili bir araç olduğunu gözler önüne seriyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
