Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2023 yılına ilişkin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerine göre, Türkiye ekonomisi geçen yıl önemli bir büyüme kaydetti. Zincirlenmiş hacim endeksiyle yıllık GSYH, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5,1 oranında artış gösterdi. Bu büyüme, ekonominin genel olarak toparlanmaya devam ettiğini ve özellikle devlet harcamalarının etkisinin önemli bir rol oynadığını ortaya koyuyor.
Cari Fiyatlarla GSYH ve Sektörel Dağılımlar
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2023 yılında yüzde 76,8 artışla 26 trilyon 545 milyar 722 milyon TL seviyesine ulaştı. İmalat sanayi, GSYH içinde yüzde 19,5 ile en yüksek payı alırken, onu yüzde 13,9 ile toptan ve perakende ticaret ile motorlu taşıt onarımı, yüzde 9,5 ile ulaştırma ve depolama sektörü izledi. Bu sektörler, ülke ekonomisinin lokomotifi olmayı sürdürdü. Bununla birlikte, hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri, GSYH içindeki en düşük payı aldı.
Devlet Harcamalarının Önemi
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2023 yılında yüzde 13,1 olarak gerçekleşti. Devlet harcamalarının artışı, ekonominin çeşitli alanlarına sağlanan desteği ve kamu hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik çabaları gösteriyor. Devletin nihai tüketim harcamaları 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2,4 artarak ekonomik büyümeye olumlu katkı sağladı. Bu harcamalar, kamu hizmetleri, altyapı projeleri ve sosyal yardımlar gibi kritik alanlarda ekonomiye canlılık getirdi.
Kişi Başına GSYH ve Hanehalkı Tüketimi
2023 yılında kişi başına GSYH, cari fiyatlarla 311 bin 109 TL'ye yükseldi. ABD doları bazında bu rakam 13 bin 243 dolar olarak kaydedildi. Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları, bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 13,6 oranında artış gösterdi. GSYH içindeki payı yüzde 59,1 olan hanehalkı harcamaları, gıda ve alkolsüz içecekler, ulaştırma ve konut gibi temel ihtiyaçlara yoğunlaştı. Bu durum, hanehalklarının tüketim alışkanlıklarının değişmediğini ve temel ihtiyaçların Ekonomik büyüme üzerinde büyük bir etkisi olduğunu gösteriyor.
Sektörlerin Büyüme ve Küçülme Oranları
2023 yılında en fazla büyüme kaydeden sektörler arasında, yüzde 12,7 ile diğer hizmet faaliyetleri, yüzde 11,5 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 8,5 ile finans ve sigorta faaliyetleri öne çıktı. Öte yandan, madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 14,7, su temini, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri yüzde 8,5 ve mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler yüzde 2,5 oranında küçülerek dikkat çekti.
Gayrisafi Sabit Sermaye Oluşumu ve Ekonomiye Katkısı
2023 yılında gayrisafi sabit sermaye oluşumunun GSYH içindeki payı yüzde 31,9 olarak belirlendi. Bu, yatırımların ekonomik büyümeye olan katkısının arttığını gösteriyor. Devletin altyapı projelerine ve sabit yatırımlara yaptığı harcamalar, uzun vadede sürdürülebilir büyüme için büyük bir potansiyel taşımakta. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu, 2023 yılında zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 8,4 oranında artış göstererek devletin ekonomideki aktif rolünü gözler önüne seriyor.
Devlet Harcamalarının Ekonomiye Etkisi
2023 yılı verileri, Türkiye ekonomisinin büyüme dinamiklerini ve devletin harcamalarla bu sürece nasıl yön verdiğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Devletin nihai tüketim harcamalarının yanı sıra, yatırımlara yapılan katkılar, ekonomide sürdürülebilir bir büyüme yaratılmasına önemli ölçüde katkıda bulundu. Bu gelişmeler, gelecekte de kamu harcamalarının ekonominin önemli bir parçası olmaya devam edeceğini gösteriyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
