Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin Sosyoekonomik Seviye (SES) İstatistiklerini ilk kez yayımladı. Çalışmada 26 milyondan fazla hanenin sosyal ve ekonomik statüsü analiz edildi. Gelir, eğitim ve meslek kriterleriyle yapılan hesaplamalar sonucunda hanehalklarının yalnızca yüzde 1,1’inin en üst seviyede yer aldığı belirlendi. Bu veri, Türkiye genelinde yüksek gelirli ve eğitimli kesimin ne kadar sınırlı bir grubu oluşturduğunu ortaya koyuyor.
Türkiye Genelinde Dağılım Dikkat Çekti
Ülke genelinde hanehalklarının yüzde 1,1’i en üst seviyede bulunurken, yüzde 11’i üst seviyede, yüzde 16,4’ü üst altı seviyede yer aldı. Orta gelir grubunu temsil eden üst orta seviyede yüzde 19,7, alt orta seviyede ise yüzde 16,5’lik bir oran ortaya çıktı. Daha düşük gelir grubundaki hanehalklarının ise yüzde 18,6’sı alt seviyede, yüzde 16,7’si en alt seviyede yer aldı. Bu dağılım, Türkiye’de gelir adaletsizliğinin halen önemli bir mesele olduğunu gözler önüne seriyor.
Ankara ve İstanbul En Üst Seviyede Öne Çıktı
İllere göre incelendiğinde, Ankara’da hanehalklarının yüzde 2,5’i en üst seviyede, yüzde 16,5’i üst seviyede yer aldı. İstanbul’da ise bu oranlar yüzde 2,4 ve yüzde 16,4 olarak gerçekleşti. İzmir’de ise daha düşük bir tablo ortaya çıktı; hanehalklarının yalnızca yüzde 1,2’si en üst seviyede bulunurken, yüzde 12,4’ü üst seviyede yer aldı. Bu veriler, üç büyük şehir arasındaki sosyoekonomik farklılıkları net bir şekilde ortaya koyuyor.
En Üst Seviye Hanehalklarının Çoğu İstanbul’da
Türkiye genelinde en üst ve üst seviyede yer alan hanehalklarının illere göre dağılımına bakıldığında, yüzde 28,6 ile İstanbul ilk sırada geldi. İstanbul’u yüzde 11,5 ile Ankara, yüzde 6,7 ile İzmir, yüzde 3,9 ile Bursa ve yüzde 3,3 ile Antalya takip etti. Bu sonuç, büyükşehirlerin daha yüksek eğitim, gelir ve yaşam standartlarına sahip hanelere ev sahipliği yaptığını kanıtlıyor.
İlçelerde Çankaya, Kadıköy ve Beşiktaş Zirvede
İlçe bazında bakıldığında, en üst ve üst seviye hanehalklarının en fazla olduğu ilçe yüzde 4,1 ile Ankara Çankaya oldu. Çankaya’yı yüzde 2,4 ile İstanbul Kadıköy, yüzde 1,9 ile Ankara Yenimahalle izledi. Ortalama sosyoekonomik skor sıralamasında ise Çankaya, Kadıköy, Beşiktaş, Etimesgut, Nilüfer, Bakırköy ve Güzelbahçe ilk yedi sırayı paylaştı. Bu ilçelerin yüksek eğitim oranı ve gelir düzeyi, sıralamadaki güçlü konumlarını açıklıyor.
En Düşük Sosyoekonomik Seviye Doğu ve İç Anadolu’da
SES skoru en düşük ilçeler ise Çamoluk (Giresun), Derebucak (Konya), Doğanşar (Sivas), Felahiye (Kayseri), Dikmen (Sinop), Pınarbaşı (Kastamonu) ve Bayramören (Çankırı) oldu. Bu tablo, özellikle kırsal bölgelerde sosyoekonomik seviyenin oldukça düşük olduğunu, gelir ve eğitim imkanlarının sınırlı kaldığını gösteriyor.
Türkiye’de Sosyoekonomik Yapının Önemi
TÜİK’in açıkladığı veriler, Türkiye’de sosyoekonomik farklılıkların bölgelere ve illere göre ciddi şekilde değiştiğini ortaya koyuyor. Büyükşehirler üst seviye hanehalklarının yoğunlaştığı alanlar olurken, kırsal bölgelerde alt ve en alt seviye hanehalklarının yüksek oranlarda bulunması dikkat çekiyor. Bu durum, eğitim ve istihdam politikalarının bölgesel eşitsizlikleri azaltmada ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gündeme getiriyor.
Kaynak: tuik.gov.tr
Haber Merkezi
