Edirne’nin en önemli ticaret merkezleri arasında yer alan Tarihi Alipaşa ve Bedesten Çarşıları, Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan yüksek oranlı kira artışları nedeniyle ciddi bir ekonomik krizin içine sürüklendi. Esnaf, belirsiz uygulamalar ve keyfi artışlarla artık dayanma güçlerinin kalmadığını ifade ediyor.
Rayiç Uygulaması Esnafı Belirsizliğe Mahkûm Etti
Alipaşa Çarşısı Başkanı Yılmaz Sanış, son iki yılda yeniden değerlendirme adı altında yüzde 200 ila 500’lere varan artışlar yapıldığını belirterek, bazı dükkânlara yalnızca TÜFE uygulanırken bazılarının rayiç fiyatlarla karşı karşıya bırakılmasının çarşıda büyük bir güvensizlik ortamı yarattığını dile getirdi. Sanış, “Aynı çarşının içinde iki farklı uygulama yapılması plansızlık ve belirsizlik anlamına geliyor” dedi.
KOSGEB Emsalleri Kira Bedellerini Yukarı Çekiyor
Sanış, KOSGEB destekli yeni işletmelerin yüksek kira ödemeyi kabul etmesi nedeniyle rayiçlerin gereksiz yere şiştiğini vurguladı. 14 metrekarelik dükkânlar için 70 bin TL’yi bulan kira taleplerinin gerçekçi olmadığını belirterek, “Bu rakamlarla esnafın ayakta kalması mümkün değil, dükkânlar birer birer kapanıyor” dedi.
Hafta İçi Satışlar Dipte: “Siftah Bile Yapamadan Kapanıyoruz”
Çarşılarda yaşanan ekonomik sıkıntının temel nedenlerinden birinin hafta içi satışların neredeyse durma noktasına gelmesi olduğunu belirten Sanış, cumartesi kalabalığının yanıltıcı olduğunu söyleyerek, “Dükkânların yarıdan fazlası hafta içi tek satış yapmadan kepenk indiriyor” ifadelerini kullandı.
Bedesten’de Keyfi Zam İddiası: “Sistem Tutarsız İşliyor”
Bedesten Çarşısı Başkanı Hakan Fındıklı da benzer sorunlara dikkat çekerek, taahhütnamelerde TEFE-TÜFE maddeleri bulunmasına rağmen bazı dükkânlara doğrudan yüzde 40, takip eden yıl ise yüzde 140 zam yapıldığını belirtti. Fındıklı, “Bu orantısızlık esnafın geleceğini planlamasını imkânsız hale getiriyor” dedi.
Esnaf Borçlanarak Kira Ödüyor: “Gelir Değil Kredi İşliyor”
Çarşı esnafının büyük bölümünün emekli olduğunu hatırlatan Fındıklı, kiraların çoğu zaman kredi ve borçla ödendiğini söyledi. “Dükkân gelirinin kirayı karşılaması artık istisna hâline geldi” diyen Fındıklı, çarşıda ticari sürdürülebilirliğin hızla kaybolduğunu ifade etti.
Devren Kiralık İlanları Artıyor, Bulgar Müşteri Umudu Gerçekçi Değil
Kira baskısı nedeniyle çok sayıda esnafın dükkânını devretmek için ilan astığını belirten Fındıklı, “Yakında kiracı bulmak bile zorlaşacak” dedi. Bulgar turistlerin çarşılarda yoğun alışveriş yaptığı yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığını söyleyerek, “Bulgar alışverişi daha çok market ve eczanelere gidiyor, çarşılara yansımıyor” ifadelerini kullandı.
“Kira İçin Çalışıyoruz”: Esnaf Dayanma Noktasında
25 yıldır Bedesten’de esnaflık yapan Mustafa Gün ise artan kiraların yaşam alanlarını daralttığını belirterek, “11 bin 500 liralık kiram 16 bin 500’e çıkıyor. Artık neredeyse sadece kira ödemek için çalışıyoruz” diyerek çarşılardaki krizin geldiği boyutu özetledi.
Umut AL
