Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürü Mehmet Akif Balta, su kaynaklarının verimli kullanımı ve tasarrufa yönelik alınması gereken tedbirler hakkında önemli açıklamalarda bulundu. DSİ, tarım, enerji, hizmet ve çevre olmak üzere dört ana sektörde faaliyet gösteriyor. Bu sektörlerde yürütülen çalışmaların merkezinde depolama tesisleri, yani barajlar, göletler ve bentler yer alıyor.
DSİ'nin temel hedefi, büyük maliyetlerle inşa edilen bu tesislerde biriktirilen suları, bir damlası dahi israf etmeksizin son kullanıcısına ulaştırmak. Bu amaçla modern sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması, sulamada otomasyon çalışmaları ve atık suların geri kazanılarak kullanıma sunulması gibi projeler yürütülmektedir.
Modern Sulama Sistemlerinin Yaygınlaştırılması
Mehmet Akif Balta, Türkiye'de suyun en çok tarım sektöründe kullanıldığını belirtti. Ülkemizde yıllık su potansiyeli 112 milyar metreküp olup, bunun 57 milyar metreküplük kısmı kullanılmaktadır. Kullanılan suyun %77'si tarım sektörüne harcanmaktadır. Bu doğrultuda, DSİ 2000'li yılların başından itibaren modern sulama sistemlerine geçişi hızlandırdı. 2002 yılında %6 olan basınçlı-borulu sulama sistemlerinin oranı günümüzde %35'e yükseltilmiştir ve devam eden projelerde bu oran %95'e ulaşmaktadır. Klasik sulama sistemleri yerine modern yöntemlerle %66'ya varan su tasarrufu sağlanmaktadır.
Sulamada Otomasyon Çalışmaları
2016 yılından itibaren başlatılan sulama otomasyonu çalışmaları, su israfını önleyerek bitkilerin sağlıklı büyümesini ve tarımsal verimliliği artırmayı hedefliyor. Yapay zekâ destekli bu sistemler, toprak nem sensörleri, hava durumu istasyonları ve bitki ölçüm cihazları sayesinde tarım arazilerindeki verileri toplar ve çiftçilere gerçek zamanlı sulama imkânı sunar. Afyonkarahisar’da Çay-Selevir ve Çobanlar-Seyitler sulama alanlarında otomasyon sistemleri işletmeye alınmıştır. Türkiye genelinde 58 bin 832 adet sayaç, sulama otomasyonunu desteklemek amacıyla kullanılmaktadır.
Atıksu Arıtımı ve Geri Kazanım
2011 yılında yürürlüğe giren 6200 sayılı Kuruluş Kanunu ile DSİ, atıksu arıtma çalışmalarına hız verdi. Türkiye genelinde hizmete alınan 24 adet evsel atıksu arıtma tesisi ile günlük 322 milyon metreküp atıksu arıtılarak tarımsal sulamada kullanılabilir hale getirildi. En önemli projelerden biri, günlük 44 bin metreküp su ile 9 bin 50 dekar arazi sulayabilen Afyonkarahisar Evsel Atıksu Arıtma Tesisi Sulaması'dır.
Vatandaşlar İçin Su Tasarrufu Yöntemleri
Mehmet Akif Balta, su tasarrufu konusunda vatandaşların da önemli bir rol oynadığını vurguladı. Gıda israfını azaltmak, elektrik tasarrufu yapmak ve su kaynaklarını kirletmemek gibi basit ama etkili yöntemlerle suyun israfı önlenebilir. Örneğin, bir kot pantolon üretiminde 10 bin litre su harcandığını belirten Balta, her alanda tasarruf yaparak su kaynaklarının korunabileceğini ifade etti. Ayrıca, ağaç dikmenin de küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadelede önemli olduğunu belirtti.
Bu açıklamalar, su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımının önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. Vatandaşların, DSİ’nin su tasarrufu ve verimli kullanımı konusundaki çabalarına destek vermesi, su kaynaklarının korunmasında büyük bir rol oynayacaktır.
Nizamettin Okutan
